Chata na Kozakovie ma 90 lat!
Fot. Ota Bartovský, MAFRA
Plany zagospodarowania szczytu Kozakova (744 m, najwyższy szczyt Grzbietu Kozakovskiego i Czeskiego Raju) były różne. Najpierw miała tu stanąć neoromańska kaplica śś. Cyryla i Metodego, potem mauzoleum poświęcone czeskiemu politykowi Františkowi Riegrowi (1818-1903), ale w końcu z powodu braku pieniędzy, obu tych koncepcji nie zrealizowano i mamy na szczycie schronisko turystyczne, które w tym roku obchodzi 90-lecie swego powstania.
Schronisko otwarte zostało pod koniec czerwca 1928 roku. O jego budowie myślano już kilka lat wcześniej, a pomysł budowy zrodził się w głowie szefa sewilskiego oddziału Klubu Czeskich Turystów (KČT), Viléma Petržilka. W 1926 roku budowa została zlecona firmie Rudolfa Kousala z Železnego Brodu. Kamień węgielny położony został w sierpniu tego roku, a niecałe dwa lata później schronisko (Riegrova chata) zostało uroczyście otwarte. Finansowo budowę wsparło wiele instytucji, okoliczne miejscowości, firmy i osoby prywatne.
W czasie II wojny światowej schronisko zajęte zostało przez wojsko niemieckie. Po zakończeniu działań wojennych, wszystko trzeba było zaczynać od początku, by przystosować chatę znów do celów turystycznych. Niestety trzy lata później komuniści zabrali chatę i przekazali ją do majątku państwowego przedsiębiorstwa, które zajmowało się restauracjami i jadłodajniami. W latach 60-tych obiekt częściowo spłonął i trwało dwa lata nim go odbudowano. Po zmianie ustroju w 1989 roku, KČT chciało odzyskać schronisko, ale udało się to dopiero w 1996 roku, drogą kupna za ponad 1,2 miliona koron.
Kozakov jest popularnym celem wycieczek, a także wizyt turystów zmotoryzowanych, bo przez wierzchołek prowadzi wygodna droga. Oprócz schroniska stoi tu potężna wieża telekomunikacyjna, w części wykorzystywana również jako wieża widokowa. Platforma widokowa znajduje się na wysokości 24 metrów i rozpościera się z niej piękny widok, m.in. na Karkonosze, Góry Izerskie, Łużyckie, Orlickie, a także na charakterystyczne wzniesienia Czeskiego Raju.