Pogórze Łużyckie - opis pasma

    Rumburk jest naturalnym centrum najbardziej na północ wysuniętego rejonu Czech, dla którego przyjęła się nazwa Worka Šluknovskiego (Šluknovský výběžek). Wypełnia go Przedgórze Šluknovskie (Šluknovska pahorkatina), będące częścią granitowego masywu łużyckiego, jednej z największych granitowych powierzchni w Europie Środkowej. Na zachodzie uskok zachodniołużycki oddziela go od regionu łabskiego, na południu i południowym-wschodzie, wzdłuż załamania łużyckiego, graniczy z osadami czeskiej płyty kredowej, a na wschodzie styka się z krystalinikiem karkonoskim. Podstawowymi skałami budującymi ten region są różne typy granodiorytów i granitów, tworzące stosunkowo niskie i szerokie grzbiety oddzielone szerokimi dolinami. Średnia wysokość n.p.m. waha się w granicach 300-400 m. Ten relief urozmaicony jest kopulastymi wzniesieniami zbudowanymi z trzeciorzędowych skał wulkanicznych, bazaltów lub fonolitów, przewyższającymi okoliczny teren o prawie 300 m (np. Hrazený, 608 m, Partyzánský vrch, 543 m, Vlčí hora, 580 m). 

    Do niższych części regionu dotarł we wczesnym czwartorzędzie lodowiec skandynawski, który, topniejąc, zapełnił doliny piaskami i żwirami, przyczyniając się do obecnego ukształtowania terenu, z niedużymi różnicami wysokości.

    Stara ludowa czeska nazwa „Nizozemí" ,oznaczająca cały teren wcinający się w terytorium Saksonii, nie jest nawiązaniem do Holandii (czes. Nizozemí – Niderlandy). Została wymyślona jako przeciwstawienie „wysokiej ziemi”, leżącej na południe i południowy wschód, z dominantami w postaci Jedlovej (774 m), Pěnkavčího vrchu (792 m) i Luží (793 m).

    W południowej części regionu Przedgórze Šluknovskie oddzielone jest od Gór Łużyckich tzw. przesmykiem łużyckim. Jest to jeden z najważniejszych uskoków w Czechach. Piaskowce osadzone na dnie morza były w mezozoiku lekko wyniesione nad przedgórze, rozłamane i tu i ówdzie przewrócone aż o 90°. W niektórych miejscach z głębokiego podłoża były wywleczone na powierzchnię części starszych warstw (okolice Vápenky koło Doubicy).

    Na obszarze Worka przebiega dział wodny między zlewiskami Morza Bałtyckiego (Mandava) i Północnego (Szprewa i Křinice).

    Warunkom geograficznym odpowiada też klimat. Grzbiety Gór Łużyckich i Łabskich Piaskowców nie dopuszczają wiatru z południa. Dlatego klimat jest tu surowy, o obfitych opadach, surowszy niż na obszarach leżących na tych samych wysokościach w środkowych Czechach. Na przykład wiosna przychodzi tu o 7-14 dni później. Uzasadnione jest zatem określenie „Czeska Syberia”.

    Stosunkowo dobrze zachowany pierwotny wygląd krainy, ukształtowanie terenu i roślinność były przyczyną utworzenia dwóch rozległych obszarów chronionych. Na południowym zachodzie jest to Chráněná Krajinná oblast Labské pískovce, na południu i południowym wschodzie część regionu obejmuje Chráněná krajinná oblast Lužické hory. Ponadto, 1 stycznia 2000 roku, Krásná Lípa stała się siedzibą Parku Narodowego České Švýcarsko.