W trójkącie UNESCO

2025-06-08

Sanktuarium św. Jana Nepomucena (UNESCO). Fot. Waldemar Brygier

Vysočina (Wysoczyna) jest krajem (województwem), który wśród polskich turystów jest jedną z bodaj najmniej znanych destynacji w Republice Czeskiej. Sąsiedztwo tak znanych ośrodków turystycznych jak Praga, Brno, Czeski Krumlov, Czeskie Budziejowice, czy wreszcie Pardubice i Hradec Králove, powodują że Wysoczyna dosłownie leży w ich cieniu. Stąd też jest często pomijana w planach polskich podróżników. Niesłusznie, tym bardziej że od granic Polski możemy dotrzeć tu w zaledwie 2-3 godziny.

Nie jest przesadą, że każdy znajdzie tu coś dla siebie: góry, skały, malownicze doliny, romantyczne zamki i pałace, monumentalne klasztory, setki kilometrów szlaków pieszych i rowerowych… Piękno wysoczańskich krajobrazów doceniają turyści odwiedzający region, ale również uznane na całym świecie organizacje, jak np. UNESCO, które prezentuje na swej sławnej liście najciekawsze i najbardziej wartościowe miejsca na świecie. W kraju Wysoczyna znajdziemy aż trzy obiekty z listy światowego dziedzictwa (z siedemnastu, jakie znajdują się w całej Republice Czeskiej): sanktuarium pielgrzymkowe św. Jana Nepomucena na Zelenej horze, zabytkowe centrum miasta Telč oraz dzielnicę żydowską i bazylikę św. Prokopa w Třebiči.

Gdyby połączyć powyższe trzy obiekty liniami, to stworzą swoisty trójkąt, którego wierzchołki na mapie oddalone są od siebie o około 30 do 50 kilometrów. To na tyle niewiele, że wszystkie te miejsca odwiedzić można w czasie jednego weekendu na Wysoczynie.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sanktuarium pielgrzymkowe na Zelenej horze poświęcone jest jednemu z najbardziej znanych czeskich świętych, jakim jest Jan Nepomucen. Kościół stanowi dzisiaj jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc kultu na Morawach. Idea jego powstania zrodziła się w głowie opata cysterskiego klasztoru w Žďárze nad Sázavą – Vaclava Vejmluva, który chciał w ten sposób upamiętnić przyszłego świętego (kościół konsekrowano w 1721 roku, w tym samym roku ogłoszono Nepomucena dopiero błogosławionym). Jednym z atrybutów świętego Jana Nepomucena jest aureola z pięcioma gwiazdami nad głową – w architekturze sanktuarium liczba ta pojawia się wielokrotnie: układ pięcioramiennej gwiazdy, pięć wejść, wewnątrz pięć ołtarzy, pięciu aniołów w głównym ołtarzu… Symboliki liczb jest tu znacznie więcej i to nie tylko związanej z „piątką” - warto przekonać się o tym osobiście podczas zwiedzania z przewodnikiem (można też samodzielnie).

Fot. zelena-hora.eu

Strona kościoła pielgrzymkowego św. Jana Nepomucena

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zabytkowe centrum miasta Telč – brzmi banalnie, ale każdy kto się tu znajdzie, musi poczuć magię miejsca i z reguły wyjeżdża z miasta zauroczony jego klimatem. Zabytki, jakie tu znajdziemy reprezentują niezwykły przekrój stylów architektonicznych, jakie w kolejnych wiekach dominowały w Europie. Mamy tu więc późnoromańską wieżę św. Ducha, gotyckie mury obronne, renesansowy zamek, czy renesansowe i barokowe kamieniczki na rynku… Całość pięknie utrzymana i ciesząca oczy mieszkańców i turystów. Telč jest świetnym miejscem na spędzenie przynajmniej jednego dnia, atrakcji nie zabraknie, a wśród najczęściej odwiedzanych są średniowieczne, czasem nawet dwukondygnacyjne piwnice, Muzeum Wysoczyny z bogatymi zbiorami etnograficznymi, czy pański dwór, przemieniony w interaktywne centrum wypoczynku i turystyki…

Fot. Wikipedia

Fot. telc.eu

Strona internetowa miasta Telč

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dzielnica żydowska i bazylika św. Prokopa w Třebiči to kolejne miejsca na Wysoczynie, które znalazły się na liście UNESCO. W mieście niezwykłym klimatem odznacza się przede wszystkim dawna dzielnica żydowska, jedna z największych w Europie, jednocześnie jedyny żydowski zabytek, poza Izraelem, wpisany samodzielnie na listę UNESCO. Wędrówka krętymi uliczkami, przeciskanie się przez łukowate bramy i bramki wśród domów o oryginalnej architekturze daje niecodzienne wrażenia. Uzupełnieniem jest cmentarz, z kilkoma tysiącami nagrobków, na którym od 1631 roku pochowano około 11 000 zmarłych. Społeczność żydowska odgrywała znaczącą rolę w życiu miasta, ale nie była jedyną grupą religijną w mieście. W 1101 roku założone zostało tu opactwo benedyktyńskie, o którego świetności świadczy dzisiaj okazała romańsko-gotycka bazylika. Jej walory i najciekawsze elementy (jak i pozostałych zabytków w mieście) można poznać m.in. pokonując trasę ścieżki dydaktycznej „Śladami opatów i rabinów”…