Gorazd II (Matěj Pavlík) (1879-1942)

Jak brumovicki kapłan stał się prawosławnym świętym

     W końcu listopada 1902 roku przybył z Karlovic na ziemi bruntalskiej do Brumovic w powiecie karniowskim ksiądz Matěj Pavlík. Nikt wtedy nie mógł przypuszczać, że ten młody kapłan umrze jak bohater i kościół prawosławny ogłosi go świętym pod imieniem Gorazd II.

     W Třebíču na Morawach jego imieniem nazwany został rynek, ale w dzisiejszych Karlovicach czy w Brumovicach nie ma święty Gorazd II nawet tablicy pamiątkowej. Mieszkańcy tych miejscowości nic o nim nie wiedzą, a uczniowie nie uczą się o nim na lekcjach. W praskim kościele śś. Cyryla i Metodego szata liturgiczna Gorazda II przechowywana jest jako relikwia.

     Matěj Pavlík urodził się 26 maja 1879 roku. W wieku 23 lat trafił na pogórze Niskiego Jesionika, do niewielkiej wsi Brumovice, leżącej blisko granicy językowej pomiędzy mówiącymi po niemiecku i po czesku. Jako ksiądz martwił się o losy czeskiej mniejszości na austriackim wówczas Śląsku i nie zniechęcały go nawet stosunki panujące w ówczesnym kościele rzymsko-katolickim. Szukał nowych ścieżek pobożnego życia, aż jego uwagę przykuła wiara prawosławna.

     W Brumovicach służył do 1905 roku, potem został przeniesiony do Kromieryża. Gdy w 1918 roku powstała Republika Czechosłowacka, stał się jednym z założycieli narodowego Kościoła Czechosłowackiego. W 1921 roku wstąpił do klasztoru prawosławnego i przyjął imię Gorazda II, na pamiątkę pierwszego słowiańskiego metropolity morawskiego. Od roku 1925 był biskupem, a jego siedzibą stała się Praga.

     Do dramatycznego zwrotu w jego życiu doszło po utworzeniu przez Niemców marionetkowego Protektoratu Czech i Moraw. Gdy 27 maja 1942 roku czechosłowaccy spadochroniarze Jozef Gabčík i Jan Kubiš dokonali zamachu na protektora Reinharda Heydricha (zmarł kilka dni później w wyniku zakażenia krwi), ukryli się w prawosławnym kościele śś. Cyryla i Metodego w Pradze u biskupa Gorazda.

     Miejsce pobytu zamachowców zostało zdradzone przez dawnego druha, Karela Čurdę, który pokusił się na oferowaną przez Gestapo nagrodę miliona koron. Gestapo aresztowało Gorazda, sąd skazał go na śmierć, wyrok wykonano 4 września 1942 roku.

     Kapłan działający prawie trzy lata w Brumowicach na ziemi karniowskiej dał swemu narodowi najwyższą ofiarę, swoje życie. Kościół prawosławny uznał go w 1987 roku za świętego. Przejeżdżając więc przez Brumovice i spoglądając na wieże tutejszego kościoła, wspomnijcie postać św. Gorazda II.

Waldemar Brygier na podstawie:
[Vladimír Blucha – Bruntalský deník] oraz materiałów własnych
Fot. wikipedia