Legendy
Legendy powstawały, gdy działy się rzeczy niezrozumiałe dla przeciętnego człowieka. To one pomagały wyjaśnić przedziwne zjawiska, jakie niejednokrotnie miały miejsce w miejscu zamieszkania, czy w górach. Powstawały też jako wyraz romantycznych dążeń odwiedzających Sudety gości. Powstawały też z tysiąca innych powodów, ale nie to jest ważne. Ważne, że istnieją, że są częścią kultury, częścią wierzeń ludzi tu dawniej mieszkających.
Chcielibyśmy przedstawić Wam legendy i podania sudeckie, a więc takie, które tutaj powstały i dotyczą miejsc tutaj się znajdujących. Opowiadania te zbieramy podczas naszych wędrówek, nie tylko wędrówek po górach, ale również wędrówek po książkach i różnego rodzaju opracowaniach. Niektóre są bardzo naiwne i nacechowane prymitywizmem, ale mają swój niepowtarzalny urok i jesteśmy przekonani, że pozwolą Wam pełniej poznać Sudety.
Na razie jest ich niewiele, więc dzielenie je na poszczególne grupy górskie, na razie nie ma sensu. Z czasem jednak, gdy przybędzie ich więcej, tak zrobimy. Póki co, niech Was zadowoli to, co jest. A gdybyście napotkali podczas swych wędrówek na jakieś ciekawe podania, będziemy wdzięczni za ich udostępnienie...
Orlicki Liczyrzepa
Na stoku Orlicy, skąd roztacza się rozległy widok na góry Stołowe i Bystrzyckie, stało dwóch mężczyzn. Ubrani byli podobnie: mocne skórzane buty, spodnie zwane pumpami, ciepłe wełniane swetry i takież skarpety oraz czapki z daszkiem. Ubiór niższego z mężczyzn nosił cechy wyszukanej elegancji, drugi – wysoki, barczysty z obfitym zarostem – miał odzienie wskazujące raczej na proste pochodzenie. Rozmawiali o czymś żywo gestykulując...
Duch Piwko i dobre piwo ze Szczytnej
Piwko, piwko wejdź do żywota mego, a nie czyń tam niczego złego. Amen – tak modlą się czescy piwosze przed wypiciem pierwszego kufla. Tak też rozpoczęło piwną biesiadę kilku zamożnych mieszkańców Szczytnej...
Legenda o piekielnej dolinie
Najstarsi ludzie tego już nie pamiętają, który to z panów na Chojniku zapragnął wznieść kamienny most, aby połączyć nim zamek z górą Żar. Nie piszą też o tym uczone księgi, albo zamkowe kroniki, tych bowiem nie ma, spaliły się zapewne w czasie pożaru w roku 1675. Jednak ludzie, którzy mieszkali w pobliżu spalonego zamczyska, przekazywali sobie podanie o tym, jak powstała Piekielna Dolina...
Legenda o rozpustnej dwórce
Tysiąc lat temu zielarz Płodźwit, zagorzały przeciwnik chrześcijaństwa, rzucił klątwę na ziemię Chobieni koło Lubinia. Zakopał dębową figurkę, która wzbudzała niepohamowaną żądzę w każdym, kto stanął w jej pobliżu...
Legenda o nocnym kowalu z Görlitz
Dawno temu żył w Görlitz kowal, który znany był ze swej pracowitości i solidności. Pracę swoją wykonywał zawsze z wielkim staraniem, ale zawistni ludzie szeptali, że nie do końca uczciwy był i że do kościoła nie zawsze w dzień świąteczny chodził. Pewnego razu w kuźni pojawił się jednooki, rudy młodzieniec, chłop jak dąb, który chciał zostać czeladnikiem u majstra. Ten nie chciał go początkowo, ale w końcu dał się przekonać...
Strażnik Wieczności w Górach Bystrzyckich
Na jednym z ramion Gór Bystrzyckich, tym które dochodzi do Koszeli, leży ukryta w leśnym zaciszu osada nędznych domków, dziś zwana Hutą. Nazwanie miejscowości w języku niemieckim Hüttengut (dobre chaty) było szyderczym wyśmianiem ubóstwa wiecznie towarzyszącego jej mieszkańcom lub też ujawnieniem błogosławieństwa płynącego z faktu ustronnego położenia osady
Wałbrzyskie szyby kopalniane
Dawno temu jeszcze przed wojną zwaną światową tak się ułożyło, że w rodzinie wałbrzyskiego górnika urodziła się córka. Nic w tym nadzwyczajnego, w końcu córki rodzą się tak samo często, jak chłopcy. Górnik był jednak zawzięty i chciał mieć syna, następcę
O leczniczym źródle, które nie wysycha
Rokole pod Orlickými horami to popularne od dawna miejsce pielgrzymkowe, które znane jest z leczniczej wody tryskającej z niewysychającego zdroju. Źódło także dzisiaj cieszy się dużym zainteresowaniem, o czym świadczyć może ilość samochodów na niewielkim placu pod lasem. Wracający do aut zawsze mają ze sobą pełne baniaki zdrowej, czystej wody. Ze źródłem wiążą się dwie legendy...
Straszliwy przypadek szewca ze Strzegomia
Historia rozpoczyna się 20 września 1591 r. wcześnie rano, kiedy żona szewca znalazła ciało męża w ogrodzie za domem. Mężczyzna miał podcięte gardło, a obok jego ciała leżał szewski nóż. Wszystko wskazywało na samobójstwo. Dlatego też kobieta, chcąc uniknąć hańby, w porozumieniu ze swoją siostrą, ukryła ciało w domu, a sąsiadom powiedziała, że mąż zmarł w sposób naturalny
Karkonosz, Duch Gór
Personifikowanie sił przyrody jest wspólną cechą wszystkich pierwotnych wierzeń. Obrzędy religijne odbywały się zazwyczaj na najwyższych wzniesieniach, czy też u źródeł wielkich rzek. W niektórych przypadkach tradycja ta zachowała się do dnia dzisiejszego, chociażby święte dla Hindusów źródła Gangesu
Taniec mieczy na Tolštejnie
Tolštejn był w średniowieczu budzącą strach siedzibą rycerzy-rabusiów, którzy siedząc w swym potężnym schronieniu urągali całemu światu. Spokojni mieszczanie i rolnicy prawie codziennie padali ofiarą łupieżczych napadów i dopiero po zapłaceniu wysokiego okupu byli wypuszczani na wolność. Zamkowe pomieszczenia pełne były więźniów, a piwnice – zrabowanych skarbów
Czarownik z Luži i ptak
Z Luži, najwyższego szczytu Gór Łużyckich, można dziś dostrzec dziesięć kościelnych wież i setki domów. Niegdyś było jednak stąd widać tylko rozległe lasy, a na porośniętej wrzosem łączce na szczycie stała mała chatka z czarnych belek, z odpadającym tynkiem między nimi
Legenda o karpiach z Karpnik
Wieś Karpniki istniała w odległej przeszłości jako podzamcze zamku Sokolec w Górach Sokolich i dlatego nazywano ją dawniej Podsokolec, a potok, który tu przepływał - Sokolską Wodą lub Sokołówką. Te dwie nazwy na pewno by przetrwały do dziś
O księżniczce Kunegundzie
Żyła kiedyś w zamku na górze Chojnik śliczna księżniczka o imieniu Kunegunda. Od chwili gdy zmarł jej ojciec, sama zamkiem i należnymi do niej włościami władała. Największą jej przyjemnością były polowania na jelenie, jazda konna i władanie bronią
O szklanej pani z wyspy Murano
W 1241 roku, po wielkiej bitwie z Mongołami na Dobrym Polu pod Legnicą, wielka bieda zapanowała na Dolnym Śląsku. Wprawdzie wielu wieśniaków powróciło do swych spalonych chat, ale na pogorzeliskach nie znaleźli ani narzędzi do uprawy roli, ani siana dla bydła, ani też ziarna na zasiewy...
Legenda o pokutnicach ze Starej Kamienicy
Wnuk księcia Henryka Pobożnego, książę Bolko z Jawora, którego nazywano Wielkim lub "Koroną Śląską", miał w swej drużynie kusznika o imieniu Żyboł. Kusznik ten pochodził z rodziny wiejskiego pastucha, który na podgórskich łąkach pod Karkonoszami owce pasał i celnością niejeden raz ludzi zachwycał i zdumiewał...
Jak Duch Gór otrzymał swoje imię
W pewien letni, ba nawet dość ciepły dzień, słoneczny jak świdnickie piwo, wracał sobie leśną ścieżką Duch Gór do sadyby nad Wielkim Stawem. Wracał wesół, bo i dzionek wyjątkowo był udany. Najpierw skopał tyłki kilku Walonom, potem wywiódł na manowce paru snobistycznych turystów...