Od kolei na Dolnym Śląsku po Koleje Dolnośląskie

     Obserwowany w ostatnich latach renesans kolei w Polsce wyraźnie widoczny jest również na Dolnym Śląsku. Na intensywny wzrost przewozów pasażerskich w regionie w sposób szczególny wpłynęło powołanie w 2007 roku przewoźnika Koleje Dolnośląskie. Obchodzona w tym roku 10 rocznica działalności Kolei Dolnośląskich skłania do refleksji nad powstaniem i funkcjonowaniem spółki, której aktywność w naturalny sposób łączy się z ciekawymi dziejami kolei w regionie.

     W granicach obecnej Polski początek tym dziejom dało uruchomienie 22 maja 1842 roku odcinka Wrocław – Oława. W prezentowanej książce ważne dla funkcjonowania kolei wydarzenia zostały ukazane wraz z przedstawieniem infrastruktury kolejowej regionu. O jej wyjątkowości decyduje fakt rozległej sieci łączącej zarówno ważne miasta, jak i wkraczającej w atrakcyjne krajobrazowo Sudety. Wybudowane z dużym rozmachem mosty, tunele i dworce kolejowe często stanowią dziś zabytki w skali europejskiej, dlatego wciąż budzą podziw i zainteresowanie pasażerów.

Spis treści

I. Pionierskie działania poprzedzające powstanie kolei na Dolnym Śląsku (do 1842)
   Plany, projekty, komitety organizacyjne

II. Towarzystwa kolejowe: budowa pierwszych kolei przez kapitał prywatny (1842 - 1880)
   Kolej Wrocław - Oława (Górny Śląsk) 1842
   Kolej Wrocław - Legnica - Węgliniec - Berlin/Drezno 1844-1847
   Kolej Wrocław - Świebodzice - Wałbrzych 1843/1853
   Kolej Wrocław - Poznań 1856
   Kolej podsudecka Legnica - Jaworzyna Śląska - Ząbkowice Śląskie 1844-1858
   Śląska Kolej Górska (Schlesische Gebirgsbahn) Görlitz/Węgliniec - Jelenia Góra - Wałbrzych - Kłodzko 1867/1880
   Kolej Sędzisław - Kamienna Góra - Lubawka 1869
   Kolej Legnica - Rudna - Głogów - Zielona Góra 1871 i Wrocław - Ścinawa - Rudna 1874
   Kolej Wrocław - Międzylesie 1875
   Kontynuacja Śląskiej Kolei Górskiej na odcinku Wałbrzych - Kłodzko 1880

III. Upaństwowienie kolei na Dolnym Śląsku i budowa linii drugorzędnych (1880 - 1918)
   Kolej Jelenia Góra - Kowary - Kamienna Góra - Marciszów 1882/1905/1914
   Kolej Wrocław - Kobierzyce - Sobótka - Świdnica - Jedlina Zdrój 1884/1898/1904
   Kolej doliny Kaczawy (Katzbachthalbahn) Legnica - Złotoryja - Marciszów 1884/1896
   Kolej Wrocław - Trzebnica 1886
   Kolej Kłodzko - Kudowa Słone 1890/1902/1906
   Kolej Dzierżoniów - Bielawa Zachodnia 1891
   Kolej Jelenia Góra - Szklarska Poręba Górna - (Kořenov) 1891/1902
   Kolej Lubań - Leśna 1896
   Kolej doliny Białej Lądeckiej (Bielethalbahn) Kłodzko - Lądek Zdrój - Stronie Śląskie 1897
   Kolej doliny Kwisy (Queisthalbahn) Lwówek Śląski - Zebrzydowa - Żagań 1902-1905
   Kolej doliny Bobru (Boberthalbahn) Jelenia Góra - Wleń - Lwówek Śląski 1906/1909

IV. Inicjatywa społeczności lokalnych - kolejki trzeciorzędne 1892-1945
   Kolej Karkonoska (Riesengebirgsbahn) Mysłakowice - Karpacz 1895
   Kolej doliny Zadrny (Ziederthalbahn) Kamienna Góra - Okrzeszyn 1899
   Kolej Sowiogórska (Eulengebirgsbahn) Dzierżoniów - Srebrna Góra - Ścinawka Średnia 1900-1902
   Kolej Kamieniec Ząbkowicki - Złoty Stok 1900
   Ząbkowicka Kolej Powiatowa Srebrna Góra - Ząbkowice Śląskie - Ciepłowody - Kondratowice/Henryków 1908
   Kolej Izerska (Isergebirgsbahn) Mirsk - Świeradów Zdrój 1909-1910
   Kolej Jugowice - Walim 1914

V. Okres międzywojenny - modernizacja w okresie przemian (1918-1939)
   Elektryfikacja Śląskiej Kolei Górskiej i jej odgałęzień

VI. Na przełomie dwóch epok
   Räder müssen rollen für den Sieg!
   Ostatnie miesiące wojny
   Geneza DOKP we Wrocławiu
      Pamiętny rok (Kazimierz Rębilas, 1946 rok)
   Podnoszenie z gruzów
   Przestawianie zwrotnic

VII. Lata wzrostu i modernizacji
   Struktury
   Skomplikowana historia
      NSZZ „ Solidarność”
   Okresy „górne i chmurne”
   Spóźniony koniec epoki pary

VIII. Regres i jego przyczyny
   Zapowiedź apokalipsy
      Powolna agonia wąskotorówki
   Znikające pociągi
   Czas barbarzyńców i obrońców
   Między starym i nowym

IX. Renesans - Koleje Dolnośląskie
   Trzęsienie ziemi
   Geneza i rozwój Kolei Dolnośląskich
      Wywiad z Andrzejem Łosiem
      Wywiad z Patrykiem Wildem
      Trudne początki (Tomasz Kloc)
   „Zmieniamy kolej na lepsze”
      Jeździliśmy „po krzakach” (Tomasz Kloc)
      Konkurencja (Tomasz Kloc)
   Przełamywanie niemożliwego
   Stan obecny
      Opisy pojazdów – rys historyczny i eksploatacja

Podsumowanie
   Aneks – Sieć kolejowa Dolnego Śląska w XIX i XX wieku

Bibliografia

Przemysław Dominas, Tomasz Przerwa: "Od kolei na Dolnym Śląsku po Koleje Dolnośląskie". Wydawnictwo Księży Młyn, Łódź 2017. Okładka twarda, format 21 x 29 cm, stron 340, bogaty materiał ilustracyjny, czarno-białe i kolorowe zdjęcia

Zobacz także:
książka w Sudeckiej Księgarni Wysyłkowej 
pozostałe książki wydawnictwa Księży Młyn